Το Brexit έχει καλλιεργήσει μια μεγάλη συζήτηση στους κύκλους των θεωρητικών τόσο για τον λεγόμενο «γίγαντα του ευρω-σκεπτικισμού» που μοιάζει πλέον να έχει ξυπνήσει και να απειλεί τα θεμέλια του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, όσο και για τις πρακτικές πλευρές του ζητήματος που αλλάζει τα δεδομένα στη ζωή χιλιάδων ευρωπαίων πολιτών που ζουν και εργάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο. Δεδομένου του αριθμού των Ελλήνων οδοντιάτρων που τα τελευταία χρόνια έχουν μεταναστεύσει στο Ηνωμένο Βασίλειο, λόγω της κρίσης, το άκουσμα του Βrexit ήταν αναμενόμενο να πυροδοτήσει ποικίλες ανησυχίες σχετικά με τους όρους παραμονής και εργασίας της ελληνικής οδοντιατρικής κοινότητας στο Ηνωμένο Βασίλειο. Λαμβανομένων υπ’ όψιν των επικειμένων διαπραγματεύσεων της Βρετανίας με την ΕΕ που θα καθορίσουν το νέο πλέγμα σχέσεων του Ηνωμένου Βασιλείου με την ευρωπαϊκή οικογένεια, οποιαδήποτε απάντηση επιχειρούσαμε να δώσουμε στα τρέχοντα ζητήματα που επιτακτικά θέτει στο προσκήνιο του δημόσιου διαλόγου το Brexit, θα ήταν παρακινδυνευμένη και δεν θα αποτελούσε τίποτα περισσότερο από προσωπική εικασία-εκτίμηση του εκφραστή της.
Παρ’ όλα αυτά το «ΟΒ» επικοινώνησε με τον Δρ. Mick Armstrong, Πρόεδρο της Εκτελεστικής Επιτροπής της Βρετανικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας (PEC) και παράλληλα εκπρόσωπο της Βρετανικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας (BDA) στο Συμβούλιο Ευρωπαίων Οδοντιάτρων (CED), o oποίος προσπάθησε να μας σκιαγραφήσει- με κάθε επιφύλαξη- ένα πιθανό πλαίσιο προτεραιοτήτων και στοχοθετήσεων που απασχολεί την υπό –εξέλιξη συζήτηση σχετικά με τους επαγγελματίες της υγείας που εργάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Δρ. Armstrong, το Brexit αποτελεί ζήτημα μείζονος ενδιαφέροντος για πολλούς Έλληνες οδοντιάτρους που εργάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο. Θα ήθελα να μου πείτε ποιες εκτιμάτε ότι θα είναι οι συνέπειες του Brexit στις συνθήκες εργασίας των οδοντιάτρων από την ΕΕ που εργάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο και κυρίως αν θα εξακολουθήσουν να εξασκούν τα καθήκοντά τους στο Ηνωμένο Βασίλειο;
Επί του παρόντος, δεν υπάρχει σαφήνεια σχετικά με το καθεστώς που θα ισχύσει για τους πολίτες ΕΕ στο Ηνωμένο Βασίλειο, όταν πλέον ολοκληρωθεί η διαδικασία του Brexit (δηλαδή τον Μάρτιο του 2019). Ωστόσο, είναι ένα από τα πιο επιτακτικά ζητήματα που πρέπει να εξεταστούν στο πλαίσιο των προσεχών διαπραγματεύσεων. Οι οδοντίατροι της ΕΕ είναι εγγεγραμμένοι στο Γενικό Οδοντιατρικό Συμβούλιο (GDC) και δεν έχουμε λόγο να πιστεύουμε ότι αυτή η εγγραφή τους θα τεθεί σε κίνδυνο, εφόσον οι εγγεγραμμένοι οδοντίατροι συμμορφώνονται με τις κανονιστικές απαιτήσεις εδώ.Ωστόσο, αυτό που μπορεί να αλλάξει είναι το καθεστώς εργασίας τους στο Ηνωμένο Βασίλειο, μπορεί να ισχύσει για παράδειγμα ότι για τους μετανάστες από τρίτες χώρες, όπου απαιτείται άδεια εργασίας. Όλα αυτά βέβαια, εξαρτώνται από το αποτέλεσμα της εκλογικής αναμέτρησης στις 8 Ιουνίου, και στη συνέχεια από τις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ, οπότε δεν μπορούμε να πούμε πολλά πράγματα στην παρούσα φάση.
Ποια θα είναι η τύχη της ισχύουσας οδηγίας της ΕΕ σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων και την ελεύθερη κυκλοφορία επαγγελματιών (2005/36 ΕΚ); Αναφορικά με την προηγούμενη ερώτησή μου, πρόκειται να παρακολουθήσουμε δύο διαφορετικές πολιτικές, μία για τους ευρωπαίους οδοντιάτρους που ήδη εργάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο και μία για τους ευρωπαίους οδοντιάτρους που θα εισέλθουν στην οδοντιατρική αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου μετά την ολοκλήρωση του Brexit;
Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, δεν υπάρχει τίποτα συγκεκριμένο που να μπορούμε να πούμε γι ‘αυτό επί του παρόντος, καθώς όλα εξαρτώνται από τον τρόπο με τον οποίο συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις. Προς το παρόν, η κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι όλη η νομοθεσία που απορρέει από την ΕΕ θα συμπεριληφθεί στο βρετανικό δίκαιο – διαδικασία που είναι γνωστή ως «The Great Repeal Bill»- παρόλο που αυτό ακούγεται ευκολότερο από ό, τι είναι στην πράξη.
Παρ ‘όλα αυτά, αυτό φαίνεται να είναι η πρόθεση. Αυτό θα σήμαινε ότι, για το άμεσο μέλλον, τα προσόντα που έχουν αποκτηθεί εντός ευρωπαϊκού εδάφους, θα εξακολουθούσαν να γίνονται αποδεκτά, έως ότου η κυβέρνηση αποφασίσει να εξετάσει ειδικά το ζήτημα ή έως ότου οι ρυθμιστικές αρχές καταθέσουν τις δικές τους προτάσεις για αλλαγή αυτού του κανονιστικού πλαισίου. Η κατάσταση που προτείνετε είναι δυνατή, αλλά δεν μπορούμε να πούμε τίποτα με βεβαιότητα αυτή τη στιγμή. Όλα είναι εικασίες.
Υπάρχουν πρωτοβουλίες εκ μέρους του CED για την εξασφάλιση των δικαιωμάτων απασχόλησης των ευρωπαίων οδοντιάτρων που εργάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο. Τι γίνεται με τους Βρετανούς οδοντιάτρους που εργάζονται στον ΕΟΧ;
Όπως ήδη επισημάναμε, όλα αυτά εξαρτώνται από τις διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ τους επόμενους 18 μήνες περίπου. Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου σίγουρα έχει ενημερωθεί από τους φορείς που εμπλέκονται στη χάραξη πολιτικών στο Ηνωμένο Βασίλειο και από άλλους ότι η συμβολή των πολιτών της ΕΕ στη ζωή στο Ηνωμένο Βασίλειο και ιδιαίτερα η συνεισφορά των επαγγελματιών υγείας στο NHS είναι ανεκτίμητη και το καθεστώς που θα ισχύσει για αυτούς είναι εξαιρετικά υψηλή προτεραιότητα , δεδομένου ότι οι υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής μέριμνας εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από επαγγελματίες από άλλες χώρες. Όλα τα κύρια βρετανικά πολιτικά κόμματα διαβεβαίωσαν ότι αποδέχονται την αξία αυτών των συνεισφορών, αλλά πρέπει να περιμένουμε να διευκρινιστούν οι διαπραγματευτικές θέσεις και να ξεκινήσει η διαδικασία. Άλλες χώρες της ΕΕ έχουν κάνει παρόμοιες τοποθετήσεις σχετικά με την στήριξη των υπηκόων του Ηνωμένου Βασιλείου στην επικράτειά τους.
Όταν οι διαπραγματευτικές αυτές θέσεις είναι σαφείς, θα πρέπει να αποφασίσει το CED εάν θα επιθυμεί να συμβάλει στη συζήτηση εξ ονόματος των οδοντιάτρων που έχουν κάνει χρήση των δικαιωμάτων ελεύθερης κυκλοφορίας. Δεν υπάρχουν τρέχουσες πρωτοβουλίες, αλλά το CED σίγουρα παρακολουθεί στενά την όλη διαδικασία. Μέχρι στιγμής, όμως, οι αρχές δεν έχουν σχηματίσει μια συμπαγή θέση, ώστε να συγκροτηθεί ένα σώμα πίεσης που να πιέζει προς συγκεκριμένες αποφάσεις.
Η Βρετανική Οδοντιατρική Ομοσπονδία (BDA) είναι μέλος του CED. Μετά το Brexit, ποιο θα είναι το μέλλον της BDA στο CED;
Δεν υπάρχει ουσιαστικός λόγος για να αλλάξει σημαντικά η κατάσταση. Το CED δεν είναι θεσμικό όργανο της ΕΕ, είναι μια ευρωπαϊκή ομοσπονδία που αποτελείται από εθνικούς φορείς-μέλη. Ως εκ τούτου, η απόφαση για το ποιος μπορεί να γίνει μέλος του CED λαμβάνεται με βάση το καταστατικό του. Ωστόσο, βεβαίως κι έχει μια πολιτική αρμοδιότητα που συνδέεται άμεσα με το δίκαιο της ΕΕ και την υποστήριξη των οδοντιάτρων της ΕΕ.
Το δίκαιο της ΕΕ θα παραμείνει σχετικά σημαντικό για το Ηνωμένο Βασίλειο για μεγάλο χρονικό διάστημα, και μάλιστα πιθανόν να είναι σχετικό με τον ένα ή τον άλλο τρόπο επ ‘αόριστον. Αν θέλουμε να συνεχιστεί το εμπόριο ιατρικών συσκευών ή υπηρεσιών ή να συνεργαζόμαστε για την καταπολέμηση ασθενειών, θα πρέπει ορισμένοι κανόνες, όπως για παράδειγμα η πιστοποίηση CE των προϊόντων που εναρμονίζονται με τα πρότυπα και τις προδιαγραφές όπως αυτά καθορίζονται στις κατευθυντήριες οδηγίες της ΕΕ ή το κανονιστικό πλαίσιο που διέπει την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα να συνεχίσουν να ισχύουν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, ακόμη και μετά το Brexit. Yπό αυτή την έννοια, είναι πολύ λογικό να συνεχιστεί το ενδιαφέρον της BDA για το CED, αλλά και του CED για συνεργασία με την BDA.
Σε γενικές γραμμές, πώς βλέπετε το μέλλον της οδοντιατρικής στην ΕΕ, μετά το Brexit;
Δεν είμαστε ακόμη σε θέση να πούμε πολλά για αυτό. Η ΕΕ θα εξακολουθήσει να έχει νόμους, όπως η οδηγία περί αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων, οι οδηγίες για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και τη διακίνηση ιατροτεχνολογικών προϊόντων, η σχετική νομοθεσία που αφορά τα ζητήματα προστασίας του περιβάλλοντος και αντιμικροβιακής αντοχής και πολλά άλλα ακόμη που επηρεάζουν την οδοντιατρική και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η εκπαίδευση, η έρευνα, η ανάπτυξη και η τεχνολογική πρόοδος παραμένουν υψηλά στην ημερήσια διάταξη. Το Ηνωμένο Βασίλειο συνέβαλε πολύ σε αυτούς τους τομείς εδώ και πολλά χρόνια και δεν είναι επί του παρόντος σαφές πόσο μπορεί να συνεχιστεί αυτό. Μπορεί να αναπτύξει τις δικές του λύσεις με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αλλά το εμπόριο, τα επαγγελματικά προσόντα, η προστασία των δεδομένων και πολλοί άλλοι τομείς πολιτικής της ΕΕ θα εξακολουθούν να αφορούν το Ηνωμένο Βασίλειο.
Τα δικαιώματα ελεύθερης κυκλοφορίας των επαγγελματιών στον τομέα της υγείας πρέπει να αποσαφηνιστούν επειγόντως, αυτό είναι σαφές, καθώς και το καθεστώς των υπηκόων του Ηνωμένου Βασιλείου που έχουν εκπαιδευτεί σε άλλες χώρες της ΕΕ και των προσόντων που διαθέτουν. Υπάρχουν τόσα πολλά ζητήματα που πρέπει να εξεταστούν από τη μελλοντική κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και από οργανώσεις όπως είναι η δική μας, σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα λειτουργήσουν τα πράγματα στο μέλλον, αλλά απαιτείται χρόνος για την ρύθμισή τους, η οποία δεν θα πρέπει να περιλαμβάνει μόνο την πολιτική τους λύση, αλλά την συνολική αντιμετώπισή τους μέσα από την νομική και ανθρώπινη θεώρησή τους. Πέραν αυτού, είμαι βέβαιος ότι, ως επάγγελμα, οι οδοντίατροι δεν θα απομονώσουμε τους εαυτούς μας από την Ευρώπη και τους φίλους και τις επαφές που έχουμε κάνει εδώ και πολλά χρόνια.
* Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στο τεύχος 116 του “ΟΒ”.
Συζήτηση σχετικά με αυτό το άρθρο