Η σύμβαση της Minamata για τον υδράργυρο, η οποία διαμορφώνει ένα διεθνές κανονιστικό πλαίσιο που έχει στόχο την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος παγκοσμίως από τις βλαβερές συνέπειες του υδραργύρου, έφτασε πλέον τον αριθμό-ορόσημο των 50 επικυρώσεων που επιτρέπει την άμεση εφαρμογή της. Μέχρι σήμερα, η Σύμβαση έχει κυρωθεί σε 55 χώρες και υπογραφεί από 128, και αναμένεται να τεθεί σε ισχύ στις 16 Αυγούστου 2017 στις χώρες που την έχουν ήδη επικυρώσει (δηλαδή σε 90 ημέρες μετά την παραλαβή και της 50ής επικύρωσης).
Η πρώτη Διάσκεψη των Συμβαλλομένων Μερών (COP) της Σύμβασης της Minamata θα συγκεντρώσει κυβερνήσεις, διακυβερνητικές και μη κυβερνητικές οργανώσεις και θα λάβει χώρα στη Γενεύη της Ελβετίας στις 24-29 Σεπτεμβρίου 2017. Στη διάσκεψη που θα συμβάλλει αποφασιστικά στο πώς θα υιοθετηθεί και θα εφαρμοστεί η Συνθήκη σε τεχνικό, διοικητικό και επιχειρησιακό επίπεδο θα δώσει το «παρών» και η Παγκόσμια Οδοντιατρική Ομοσπονδία (FDI).
Επιπτώσεις στην οδοντιατρική κοινότητα
Η Σύμβαση της Μinamata επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό την άσκηση του οδοντιατρικού επαγγέλματος, κυρίως μέσω της απαίτησης της σταδιακής εξάλειψης της χρήσης του οδοντιατρικού αμαλγάματος. Οι επαγγελματίες της στοματικής υγείας που ζουν σε μια χώρα που έχει επικυρώσει τη σύμβαση πρέπει να γνωρίζουν τις άμεσες επιπτώσεις που θα έχει στο επάγγελμά τους. Από τη στιγμή που εγκρίθηκε η σύμβαση το 2013, η Παγκόσμια Οδοντιατρική Ομοσπονδία παρακολουθεί στενά τις συζητήσεις και υποστηρίζει την επιτυχή εφαρμογή της.
Το 2014 σχεδιάστηκαν κατευθυντήριες γραμμές για τις εθνικές οδοντιατρικές ομοσπονδίες (NDAs), παρέχοντας τις απαραίτητες γνώσεις σχετικά με το περιεχόμενο και τις διατάξεις της Σύμβασης και συμβουλεύοντάς τες για τις υποχρεώσεις και τις ευκαιρίες για τον οδοντιατρικό τομέα. Πρόσφατα, το Παγκόσμιο Φόρουμ Στοματικής Υγείας στο Παγκόσμιο Συνέδριο Οδοντιατρικής του 2016 επικεντρώθηκε στη συζήτηση των επιπτώσεων αυτής της απόφασης για την παγκόσμια στοματική υγεία και την άσκηση της οδοντιατρικής.
Η Παγκόσμια Οδοντιατρική Ομοσπονδία εξακολουθεί να υποστηρίζει την επικύρωση της Σύμβασης και παραμένει σταθερή στη δέσμευσή της για τη βελτίωση της υγείας και την προστασία του περιβάλλοντος χωρίς να μειώνεται η σημασία της ασφαλούς, αποτελεσματικής και προσιτής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.
Η σύμβαση της Minamata, η οποία υιοθετήθηκε το 2013 είναι η πρώτη δεσμευτική συμφωνία για τον έλεγχο του υδραργύρου και περιλαμβάνει μια σειρά περιορισμών αναφορικά με μια ευρεία γκάμα προϊόντων, διαδικασιών και βιομηχανιών που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο εμπλέκονται με τη χρήση, την απελευθέρωση ή την εκπομπή υδραργύρου.
Πιο συγκεκριμένα, η σύμβαση της Minamata ορίζει μέτρα για:
• την απαγόρευση δημιουργίας νέων ορυχείων υδραργύρου και το σταδιακό κλείσιμο των ήδη υπαρχόντων·
• τη μείωση της χρήσης, των εκπομπών και των εκλύσεων υδραργύρου από τη βιοτεχνική και μικρής κλίμακας εξόρυξη χρυσού και μείζονες βιομηχανικές δραστηριότητες·
• τη σταδιακή κατάργηση και τη σταδιακή μείωση της χρήσης υδραργύρου σε προϊόντα και διαδικασίες με προσθήκη υδραργύρου, ιδίως τη χρήση του σε οδοντιατρικά αμαλγάματα·
• τον περιορισμό του εμπορίου και την απαγόρευση της παραγωγής, εισαγωγής και εξαγωγής υδραργύρου καθώς και μιας ευρείας γκάμας προϊόντων με προσθήκη υδραργύρου, όπως μπαταρίες και λάμπες·
• τον έλεγχο και τη μείωση των εκπομπών στον αέρα και των εκλύσεων στο έδαφος και το νερό·
• την εξασφάλιση της ασφαλέστερης αποθήκευσης και ορθής διαχείρισης των αποβλήτων υδραργύρου.
Υπενθυμίζεται ότι η Σύμβαση πήρε το όνομά της εις μνήμη των θυμάτων της μαρτυρικής πόλης της Minamata στην Ιαπωνία, όπου έλαβε χώρα ένα τεράστιο περιβαλλοντικό έγκλημα μέσω της απόρριψης υδραργύρου και άλλων βαρέων μετάλλων στη θάλασσα από εργοστασιακή μονάδα της περιοχής που ασχολείτο με την παραγωγή πλαστικών. Χιλιάδες κάτοικοι της Minamata και των γύρω χωριών δηλητηριαζόταν αργά επί δεκαετίες, καθώς κατανάλωναν ανυποψίαστοι μολυσμένα θαλασσινά, αλιευμένα από τον κόλπο της Minamata και τα γειτονικά παράκτια ύδατα. Χρειάστηκε να περάσουν αρκετά χρόνια μέχρι να επιβεβαιωθεί ότι τα κρούσματα νευρολογικών διαταραχών που άρχισαν να παρατηρούνται σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού ήταν αποτέλεσμα της δηλητηρίασής τους από τον υδράργυρο, της «νόσου Minamata», όπως έμελε να ονομαστεί επίσημα μετά την αναγνώριση του τεράστιου περιβαλλοντικού εγκλήματος στην περιοχή.
Περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με τα μέτρα και τις πολιτικές περιορισμού του υδραργύρου σε ευρωπαϊκό επίπεδο μπορείτε να βρείτε στο τεύχος 115 του «ΟΒ», στο άρθρο με τίτλο «Zero Mercury Campaign:Η μάχη για μια Ευρώπη χωρίς υδράργυρο συνεχίζεται…».
Συζήτηση σχετικά με αυτό το άρθρο