Φόβο, ντροπή, χαρά ή υπερηφάνεια – πώς αισθάνονται άραγε τα παιδιά όταν χάνουν το πρώτο τους δόντι; Μια διεπιστημονική ερευνητική ομάδα, αποτελούμενη από ερευνητές οδοντιάτρους και ψυχολόγους, στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης έθεσε το ερώτημα στο πλαίσιο σχετικής έρευνας που διεξήγαγε και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα συναισθήματα των παιδιών είναι κατά κύριο λόγο θετικά. Η μελέτη αποκαλύπτει επίσης ότι οι προηγούμενες επισκέψεις στον οδοντίατρο καθώς και το υπόβαθρο και το εκπαιδευτικό επίπεδο των γονέων επηρεάζουν το πώς τα παιδιά βιώνουν την απώλεια του πρώτου δοντιού τους.
Η απώλεια των νεογιλών δοντιών είναι μία από τις πρώτες βιολογικές αλλαγές που τα παιδιά βιώνουν συνειδητά στο σώμα τους. Τα συναισθήματα που συντροφεύουν αυτή την αλλαγή ποικίλουν, καθώς κάποια παιδιά βιώνουν το αίσθημα της χαράς, εφόσον η απώλεια των νεογιλών εκλαμβάνεται ως το “πέρασμά” τους στον κόσμο των ενηλίκων, ενώ άλλα αισθάνονται φόβο γιατί χάνουν κάποιο κομμάτι του σώματός του.
Στο πλαίσιο της μελέτης, οι επιστήμονες μίλησαν με γονείς παιδιών που είχαν ήδη χάσει τουλάχιστον ένα από τα νεογιλά τους δόντια. Από τις περίπου 1.300 απαντήσεις που ελήφθησαν για τη μελέτη, περίπου το 80% των γονέων ανέφεραν θετικά συναισθήματα, ενώ μόνο το 20% έκανε λόγο για αρνητικά συναισθήματα. Ο Raphael Patcas, βασικός συγγραφέας της μελέτης, είναι ευχαριστημένος με τα ευρήματα: “Το γεγονός ότι τέσσερα στα πέντε παιδιά βιώνουν την απώλεια των νεογιλών τους δοντιών ως κάτι θετικό είναι καθησυχαστικό για τους γονείς και τους οδοντιάτρους”.
Ένα ακόμη σημαντικό εύρημα της έρευνας είναι ότι οι προηγούμενες επισκέψεις σε οδοντιάτρους διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο όσον αφορά τα συναισθήματα των παιδιών. Πιο συγκεκριμένα, τα παιδιά των οποίων οι προηγούμενες επισκέψεις σχετίζονταν με τερηδονισμένες κοιλότητες και συνεπώς δημιουργούσαν στα παιδιά συναισθήματα ντροπής ή ενοχής, εμφάνιζαν λιγότερα θετικά συναισθήματα όταν έχασαν το πρώτο τους δόντι. Εάν, ωστόσο, τα προηγούμενα οδοντιατρικά ραντεβού ήταν το αποτέλεσμα ενός ατυχήματος και συνεπώς ενός απότομου, απροσδόκητου και οδυνηρού γεγονότος, τότε η απώλεια του πρώτου οδοντιατρικού δοντιού ήταν πιο πιθανό να σχετίζεται με θετικά συναισθήματα. Σύμφωνα με τον οδοντίατρο-ερευνητή Raphael Patcas, μια πιθανή εξήγηση γι ‘αυτό είναι ότι τα νεογιλά δόντια χαλαρώνουν σταδιακά προτού να πέσουν – μια διαδικασία που, σε αντίθεση με ένα ατύχημα, ξετυλίγεται αργά και προβλέψιμα. Αυτό υποστηρίζεται επίσης από το γεγονός ότι τα παιδιά που βιώνουν τη χαλάρωση του δοντιού τους για μεγάλο χρονικό διάστημα τείνουν να έχουν πιο θετικά συναισθήματα: Όσο μεγαλύτερη είναι η προετοιμασία και ο χρόνος αναμονής, τόσο μεγαλύτερη είναι η ανακούφιση και η υπερηφάνεια όταν τελικά πέφτει το δόντι.
Επιπλέον, η μελέτη φανέρωσε ότι κοινωνικοί και δημογραφικοί παράγοντες σχετίζονται με τα συναισθήματα των παιδιών. Για παράδειγμα, τα παιδιά είχαν περισσότερες πιθανότητες να έχουν θετικά συναισθήματα όπως υπερηφάνεια ή χαρά, αν οι γονείς τους είχαν υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης και προέρχονταν από μη δυτικές χώρες. Οι ερευνητές υπογραμμίζουν στο σημείο αυτό τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν στη διαδικασία οι πολιτισμικές διαφορές: Αυτές περιλαμβάνουν το μορφωτικό επίπεδο και τα πρότυπα που μεταφέρουν οι γονείς στα παιδιά τους, καθώς και μεταβατικές τελετουργίες που συνοδεύουν την απώλεια του πρώτου δοντιού.
“Τα ευρήματά μας υποδεικνύουν ότι τα παιδιά συνειδητά επεξεργάζονται προηγούμενες εμπειρίες σχετικά με τα δόντια τους και τις ενσωματώνουν στη συναισθηματική τους ανάπτυξη”, αναφέρει χαρακτηριστικά ο Moritz Daum, Καθηγητής της αναπτυξιακής ψυχολογίας του UZH. Αυτό το εύρημα είναι σημαντικό τόσο για τους οδοντιάτρους όσο και για τους γονείς. “Ειδικά για τις τερηδονισμένες κοιλότητες, αξίζει να επικοινωνείτε με παιδιά με σύνεση”, σημειώνει ο ίδιος. “Με αυτό τον τρόπο, τα συναισθήματα των παιδιών αναφορικά με τα δόντια αλλά και με τους οδοντιάτρους μπορούν να τεθούν στην καλύτερη δυνατή κατεύθυνση”.
.
Συζήτηση σχετικά με αυτό το άρθρο