Οδοντόπονος: Ειδικοί και ειδικότητες

Του Φοίβου Προύντζου

Ερέθισμα για το κείμενο που ακολουθεί αποτέλεσε ανάρτηση στο διαδίκτυο: «Πονόδοντος; Aπευθύνσου σε κάποιον ειδικό, απευθύνσου σε έναν ενδοδοντολόγο».

Ο καθηγητής και δάσκαλος των περισσοτέρων μας Σωτήρης Συκαράς, χαριτολογώντας, έλεγε αποφθεγματικά ότι ο πόνος είναι συνεργάτης που αν κάποτε διακόψει τη συνεργασία του μαζί μας, ως κλάδος θα θρηνήσουμε πολλά διαφυγόντα κέρδη.

Δεν είμαι σε θέση να υποστηρίξω με βεβαιότητα αν η οικειοποίηση του οδοντόπονου από τη συγκεκριμένη ειδικότητα της ανάρτησης διέπεται από παρόμοια λογική ή απλά εκφράζει νεανικό ενθουσιασμό.

Το βέβαιο όμως είναι ότι ως κλάδος εργαζομένων, ασκούμε ένα από τα ταχύτερα αναπτυσσόμενα επαγγέλματα. Τα επιστημονικά και βιοτεχνολογικά του δεδομένα μεταβάλλονται με ρυθμούς που για να υπηρετεί κάποιος με αίσθηση ευθύνης ολιστικά το φάσμα του, είναι υποχρεώμενος σε καθημερινή βάση να τρέχει πίσω τους λαχανιασμένος. Διαφορετικά σε κάποιο στάδιο της επαγγελματικής του διαδρομής θα αισθανθεί αποκομμένος από τις εξελίξεις.

Οι ειδικότητες κατά συνέπεια δεν προέκυψαν από μόδα αλλά από χρηστικότητα και η καθιέρωση των ειδικών σήμερα στο χώρο μας αποτελεί αναγκαία πραγματικότητα. Αναγκαία και αποδεκτή τόσο από τον θεράποντα που έχει την εναλλακτικότητα παραπομπής περιστατικών στον ειδικό που εκείνος κρίνει, όσο και από τον ασθενή που ικανοποιείται βρίσκοντας λύση σε σημαντικά προβλήματά του.

Από το σημείο όμως αυτό, του διαχωρισμού για λόγους χρηστικότητας, μέχρι την καταχρηστική κατάτμηση του αντικειμένου στο πρότυπο άλλων συμπαθών επαγγελματιών με άσπρες επίσης μπλούζες, υπάρχει διαφορά που τείνει να απομακρύνει την Οδοντιατρική από τον πραγματικό της ρόλο, μετατρέποντας και το γενικό οδοντίατρο από πρωταγωνιστή σε κομπάρσο σε αναζήτηση ρόλου.

Θέλω εξαρχής να διευκρινίσω ότι δεν αναφέρομαι στις ήδη θεσμοθετημένες ειδικότητες και δε στέκομαι στις άτυπες που έχουν αναδυθεί από πραγματικές ανάγκες του κλάδου χωρίς να έχουν ακόμη από την πολιτεία θεσμοθετηθεί.

Τρέφω απεριόριστο σεβασμό στην εξειδικευμένη γνώση και τιμάω βαθύτατα το μόχθο εκείνων που την απέκτησαν υπηρετώντας αθόρυβα και με σύνεση την επιστήμη τους. Δυστυχώς, δε μπορεί να ειπωθεί το ίδιο και για μια κατηγορία νεόκοπων ομότεχνών μας που μόλις έγιναν ή νόμισαν πως έγιναν κάποιοι, σπεύδουν μέσα από ιστοσελίδες ή παράθυρα τηλεοπτικά να χρίσουν τον εαυτό τους μάγο της φυλής τη στιγμή που ένας ανησυχητικός αριθμός νέων συναδέλφων έχει πάρει ή ετοιμάζεται να πάρει των ομματιών της για το ψωμί της ξενιτιάς χωρίς προοπτική επιστροφής.

Στη χώρα που από τον Αριστοτέλη έχει υμνηθεί ως αρετή το μέτρο τείνει να επικρατήσει η αμετροέπεια. Ως κοινωνία γενικότερα, διανύουμε περίοδο παρακμής με τις μάσκες να έχουν κοινή ρίζα με τους μασκαράδες. Το περιτύλιγμα μετράει πιότερο από το περιεχόμενο, η κακεντρέχεια θεωρείται αξία και η απόκτηση ονόματος υπέρτερου της πραγματικής του αξίας είναι θέμα επικοινωνιακής συσκευασίας. Μένει κανείς με το στόμα ανοιχτό μπροστά στον ιδιότυπο επαγγελματικό κανιβαλισμό και την οίηση με υπαινιγμούς για επιστημονική ανεπάρκεια, ακόμη και των δασκάλων τους.

Ο Νίκος Δήμου εύστοχα έχει γράψει ότι στον καθρέφτη της αυταρέσκειας βλέπουμε τον Ναπολέοντα ακόμη και όταν οι άλλοι στο πρόσωπό μας διακρίνουν τον Καραγκιόζη. Όλα αυτά τα δυσοίωνα είναι βέβαια σε γνώση των φορέων μας, που ασφαλώς πράτουν τα ενδεδειγμένα εν όψει θεσμοποίησης των ειδικοτήτων .

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε όμως και οι υπόλοιποι ότι ποιοτικά το οδοντιατρικό επίπεδο μιας χώρας δεν είναι απόρροια του αριθμού ειδικών αλλά των καλά εκπαιδευμένων γενικών που πλαισιώνονται από ειδικούς με στόχο πάντοτε τη βελτίωση της στοματικής υγείας των πολιτών, ως αναπόσπαστο τμήμα της γενικότερης υγείας τους.

Με άλλα λόγια, κύριος άξονας γύρω από τον οποίο οφείλει να περιστρέφεται, χωρίς να απομακρύνεται από αυτόν ο ασθενής, είναι ο γενικός οδοντίατρος με τον ειδικό να αποτελεί ένα από τα απαραίτητα γρανάζια της θεραπευτικής του περιστροφής.

Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι πολλά από τα προβλήματα της δουλειάς μας παραμένουν άλυτα ή γίνονται δυσκολότερα όταν η παρεχόμενη θεραπεία προέρχεται από πολλούς ειδικούς αποσπασματικά χωρίς να έχει ενταχθεί στο συνολικό σχεδιασμό στοματικής αποκατάστασης.

Με την έννοια αυτή, και δεδομένου ότι εμπειρία είναι το όνομα που δίνουμε στα λάθη μας, μετά από εμπειρία μισού περίπου αιώνα θα αποτολμούσα σε μορφή συμβουλής την απεύθυνση: «Πονόδοντος; Απευθύνσου στο γιατρό σου και εκείνος ξέρει».