Μέχρι τέλη Δεκεμβρίου μπορούν οι οδοντίατροι να συμμετάσχουν στη μεγάλη έρευνα της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας σε συνεργασία με το Τμήμα MBA Υγείας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Της Γεωργίας Σάκκουλα
Με την πανδημία να έχει ανατρέψει πολλά πράγματα που θεωρούσαμε δεδομένα, το οδοντιατρικό επάγγελμα δεν αποτελεί εξαίρεση. Ειδικά την περίοδο της γενικής καραντίνας οι οδοντίατροι αναγκάστηκαν να κλείσουν και αυτοί τα οδοντιατρεία τους, ενώ η επιστροφή τους στις νέες συνθήκες επαγγελματικής πραγματικότητας σηματοδοτήθηκε από την υιοθέτηση νέων αυστηρών πρωτοκόλλων και οδηγιών με στόχο την προστασία των ασθενών, του προσωπικού τους και των ιδίων.
Πόσο άραγε επηρέασαν το οδοντιατρικό επάγγελμα τα περιοριστικά μέτρα για την αναχαίτιση του νέου κορονοϊού; Στο ερώτημα αυτό και αρκετά άλλα κομβικής σημασίας και διαχρονικά ζητήματα για τον κλάδο, που μεταξύ άλλων αφορούν τις ανησυχίες για το ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό μέλλον, τις ανισότητες, τα προβλήματα που μπορεί να του επιφέρει η άσκηση του επαγγέλματος και εντέλει πόσο ικανοποιημένος είναι ο σύγχρονος Έλληνας οδοντίατρος από αυτήν, επιχειρεί να απαντήσει η μεγάλη έρευνα της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας σε συνεργασία με το Τμήμα MBA Υγείας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Καταγραφή κοινωνικο- οικονομικών ανισοτήτων
Η έρευνα αποτελεί μια απόπειρα ευρείας καταγραφής των κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων που μπορούν να ανιχνευτούν κατά την άσκηση της οδοντιατρικής, εξηγούν στο Οδοντιατρικό Βήμα οι άνθρωποι που ξεκίνησαν την πρωτοβουλία. Ο λόγος για την γενική γραμματέα της ΕΟΟ Μαρία Μενενάκου, την ορθοδοντικό Ασπασία Γιαννίρη, την παιδοδοντίατρο Κατερίνα Κυρανούδη και τη Βασιλική Πασιά, χειρουργό-οδοντίατρο. Αρωγός τους σε αυτήν προσπάθεια είναι ο κ. Ιωάννης Υφαντόπουλος, καθηγητής Οικονομικών της Υγείας και Επιστημονικός Υπεύθυνος του ΜΒΑ-Υγεία του ΕΚΠΑ που έχει αναλάβει τον σχεδιασμό της έρευνας.
Αρχικά, όμως, η ιδέα είχε ξεκινήσει περισσότερο από την ανάγκη να καταγραφούν οι ανισότητες στο επάγγελμα μεταξύ των δύο φύλων, με τις πρώτες συζητήσεις να ξεκινούν πριν από τουλάχιστον ένα χρόνο στην ομάδα εργασίας γυναικών στην οδοντιατρική και τελικά να καταλήγουν στη διαπίστωση πως το ερωτηματολόγιο πρέπει να είναι πολύ ευρύτερο. Από εκεί προέκυψαν εθελοντικά τα άτομα τα οποία διαμόρφωσαν το ερωτηματολόγιο, το οποίο έτυχε της έγκρισης του διοικητικού συμβουλίου της ομοσπονδίας.
«Η ιδέα αυτή ξεκίνησε γιατί καταρχήν συνειδητοποιήσαμε ότι από τα 15 άτομα του διοικητικού συμβουλίου η μία (εγώ μόνο) είναι γυναίκα, ενώ πιστεύουμε ότι οι γυναίκες οδοντίατροι στην Ελλάδα είναι πάνω από το 50%. Και αναρωτηθήκαμε γιατί υπάρχει αυτή η ανισοκατανομή στην εκπροσώπηση», παρατηρεί η κ. Μενενάκου.
«Οι στατιστικές λένε πως το 70% των γυναικών οδοντιάτρων δουλεύουν μέχρι την τελευταία ημέρα πριν τον τοκετό», συμπληρώνει η κ. Κυρανούδη για να καταδείξει τις ανισότητες αυτές.
Όμως, «δεν παραμείναμε μόνο στον αρχικό στόχο, κάναμε μια αρκετά μεγάλη διεύρυνση του φάσματος έρευνας του ερωτηματολογίου μας και θελήσαμε να επικεντρωθούμε όχι μόνο στο κομμάτι των έμφυλων διαφορών αλλά σε μια γενικότερη αποτύπωση των χαρακτηριστικών της άσκησης της οδοντιατρικής πράξης στην Ελλάδα του σήμερα. Αυτός είναι ο βασικός στόχος… Είναι λίγο διευρυμένο, γιατί βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη καμπή. Βρισκόμαστε σε μια Ελλάδα, που πάνω που βγήκε από μια δεκαετή οικονομική ύφεση βρέθηκε σε μια φοβερή δίνη μιας παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης με τρομερές οικονομικές επιπτώσεις. Όλο αυτό, λοιπόν, είναι ένα περιβάλλον μέσα στο οποίο ο σύγχρονος Έλληνας οδοντίατρος καλείται να δραστηριοποιηθεί επαγγελματικά. Και αυτό το περιβάλλον αυτή τη στιγμή έχει στοιχεία τα οποία τον επηρεάζουν άμεσα» προσθέτει η κ. Γιαννίρη.
«Ενώ ξεκινήσαμε για ένα ερωτηματολόγιο το οποίο θα καταγράφει τις ανισότητες των δύο φύλων στο επάγγελμα καταλήξαμε να έχουμε στα χέρια μας ένα ερωτηματολόγιο που μας δίνει ποιοτικές και ποσοτικές πληροφορίες για το οδοντιατρικό επάγγελμα γενικά και ελπίζουμε ότι αυτό θα είναι ένα πολύ δυνατό εργαλείο στα χέρια μας για να αντλήσουμε πληροφορίες και να διεκδικήσουμε πράγματα και για το επάγγελμα, και συνδικαλιστικά, και για ασφαλιστικά θέματα» τονίζει από την πλευρά της η κ. Πασιά. «Όσο πιο μεγάλη η συμμετοχή τόσο πιο δυνατή η φωνή της διεκδίκησης», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Οι έξι πυλώνες
Εξηγώντας επιγραμματικά τον σκελετό του ερωτηματολογίου – εν δυνάμει εργαλείου στα χέρια της οδοντιατρικής κοινότητας, η κ. Γιαννίρη αναφέρει:
«Σε πρώτη φάση θέλουμε να αποτυπώσουμε το προφίλ του σύγχρονου Έλληνα οδοντίατρου (σπουδές, επιμόρφωση, συνεχιζόμενη κατάρτιση, επιστημονική ενημέρωση).
Δεύτερον, θέλουμε να αντλήσουμε πληροφορίες σχετικά με τον τόπο, τον χρόνο και τον τρόπο άσκησης του επαγγέλματός του, της προσφοράς των υπηρεσιών προς τους ασθενείς του, έτσι ώστε να μπορεί να ικανοποιεί τις ανάγκες και των πιο απαιτητικών ασθενών στη σημερινή εποχή.
Τρίτον, προσπαθούμε να διερευνήσουμε την ικανοποίηση που αντλεί ο σύγχρονος οδοντίατρος από το επάγγελμά του και να ψηλαφίσουμε παραμέτρους που αφορούν την ποιότητα ζωής του.
Τέταρτον, καταγράφουμε τις ανησυχίες και τις προσδοκίες για το ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό του μέλλον.
Πέμπτον, εξετάζουμε τις επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία από το οδοντιατρικό επάγγελμα. Δηλαδή πιθανά προβλήματα όρασης, ακοής, μυοσκελετικά κ.α, καθώς και πιθανά ατυχήματα κατά την άσκηση της οδοντιατρικής πράξης. Επιπλέον, μελετάμε έναν σημαντικό παράγοντα που αναφέρεται στο στρες και την επίδρασή του στην ψυχική ισορροπία του οδοντιάτρου.
Έκτον, επικεντρωνόμαστε στην επίδραση που έχει ο Covid-19 στην άσκηση του οδοντιατρικού επαγγέλματος. Πρόσφατες έρευνες έχουν επισημάνει ότι το επάγγελμά μας είναι από τα πλέον πληττόμενα από την πανδημία, με σημαντικές επιπτώσεις στο κόστος λειτουργίας του ιατρείου και στο αίσθημα ανασφάλειας που νιώθει ο οδοντίατρος».
Γιατί αξίζει να αφιερώσετε δώδεκα λεπτά
1ον: «Γιατί το ερωτηματολόγιο αφορά τον κάθε οδοντίατρο, και απαντώντας το συμβάλλει στο να ακουστεί η φωνή του», επισημαίνει η κ. Γιαννίρη.
2ον: «Γιατί το δείγμα που θα προκύψει από την έρευνα θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτικό ώστε να χρησιμοποιηθεί για τη χάραξη στρατηγικής στο πλαίσιο του υγιούς συνδικαλισμού αλλά και να αξιοποιηθεί για διαπραγμάτευση με την πολιτική εξουσία της χώρας μας», συνεχίζει.
3ον: «Για έναν άνθρωπο όπως ο σύγχρονος οδοντίατρος που δουλεύει απομονωμένος μέσα στους τέσσερις τοίχους του ιατρείου του, είναι σημαντικό να έχει μια «ακτινογραφία» της οδοντιατρικής κοινότητας μέσα στην οποία ζει και δραστηριοποιείται ο ίδιος».
«Πρόσκληση στα όπλα»
Με αυτή τη φράση ο καθηγητής κ. Ιωάννης Υφαντόπουλος συνοψίζει το κάλεσμα συμμετοχής στην έρευνα, υπογραμμίζοντας ότι ο κάθε οδοντίατρος θα πρέπει να αντιμετωπίσει το ερωτηματολόγιο ως ένα εργαλείο καταγραφής της «ταυτότητάς του», που θα συμβάλλει στην ανάδειξη των κοινωνικο-οικονομικών ανισοτήτων και των προβλημάτων στον κλάδο. «Θέλουμε να έχουμε όλο το φάσμα καταγραφής. Ακόμη και οι πλέον ακραίες περιπτώσεις πρέπει να αποτυπωθούν στην έρευνα. Επίσης είναι εξαιρετικά σημαντικό οι συμμετέχοντες να είναι ειλικρινείς με τις απαντήσεις τους», προσθέτει ο ίδιος.
Αναφερόμενος στα αποτελέσματα της α΄ πιλοτικής φάσης, ο καθηγητής Υφαντόπουλος σημειώνει ότι είναι ιδιαίτερα υποστηρικτικά και συμφωνούν με την παγκόσμια βιβλιογραφία, φανερώνοντας την εγκυρότητα του ερωτηματολογίου, καθώς και τη συγκρισιμότητα με άλλες έρευνες, στοιχεία που από κοινού συνθέτουν την αξιοπιστία ενός εργαλείου που στόχο έχει να αποτυπώσει τον τρόπο άσκησης του οδοντιατρικού επαγγέλματος στη χώρα μας.
Όπως μας εξηγεί ο ίδιος, είναι ακριβώς αυτός ο αυστηρός επιστημονικός προγραμματισμός που σε δεύτερο χρόνο θα αποτελέσει τη βάση τεκμηρίωσης για τα απαραίτητα βήματα που πρέπει να γίνουν σε επίπεδο χάραξης πολιτικής πλέον, για την εξάλειψη των ανισοτήτων και των προβλημάτων που θα αναδειχθούν μέσα από την έρευνα.
Το επόμενο διάστημα και συγκεκριμένα μέχρι το τέλος του 2020 όλοι οι οδοντίατροι θα έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής στη μεγάλη αυτή έρευνα, που στόχο έχει να καταγράψει ένα μεγάλο φάσμα των προβλημάτων που αφορούν τον σύγχρονο Έλληνα οδοντίατρο.
Το μόνο που χρειάζεται είναι να αφιερώσει κανείς μόλις 12 λεπτά από τον χρόνο του για να απαντήσει ανώνυμα σε ένα προσεκτικά δομημένο και επίκαιρο ερωτηματολόγιο, το οποίο θα λάβει μέσω email από τον τοπικό οδοντιατρικό σύλλογο στον οποίο ανήκει.
♦ Στον ακόλουθο σύνδεσμο θα βρείτε το ερωτηματολόγιο: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfgJsj6xfC3eD3OMryCf44xeXunV7M-o55NIgpDk4wYG0wOkw/viewform?gxids=7757
Πρόσκληση συμμετοχής στην έρευνα από τον Πρόεδρο της ΕΟΟ
«Αγαπητοί Συνάδελφοι,
Οι εμπειρίες που αποκτούμε στο χρόνο μας διδάσκουν, μας ωριμάζουν πολιτικά και εξ ανάγκης μας οδηγούν σε έναν επιτακτικό επαναπροσδιορισμό της σχέσης μας με το παρελθόν και στην σύλληψη νέων ιδεών και αντιλήψεων, προς όφελος του Κλάδου.
Στα πλαίσια αυτών των αναγκών, η Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία διενεργεί μια σημαντική έρευνα με την συνδρομή αρμόδιων επιστημονικών φορέων, με επιδιωκόμενο στόχο την ιεράρχηση και καταγραφή των προβλημάτων του κλάδου μας, όσο και την κατάθεση τεκμηριωμένων προτάσεων για την αντιμετώπισή τους. Για τον λόγο αυτόν, καθίσταται αυτονόητα πολύτιμη η ενεργός συμμετοχή όλων σας στην διενεργούμενη έρευνα της ΕΟΟ με την σοβαρή καταγραφή θέσεων διεξόδου και επίλυσης όσων, κατά την γνώμη σας ζητημάτων έχουν ζωτική σημασία για την άσκηση του λειτουργήματος.
Όσο πιο υψηλό είναι το δείγμα της συμμετοχής σας, τόσο πιο πειστική και πιεστική θα είναι η πρότασή μας στους αρμοδίους να ακούσουν τα προβλήματα που μας απασχολούν. Οι αιτιολογημένες θέσεις και απόψεις σας είναι βέβαιο ότι θα μας βοηθήσουν στο δύσκολο έργο μας. Είναι εύκολο κανείς να εκδηλώνει τον θυμό του για τα κακώς κείμενα με άναρθρες κραυγές, αλλά πολύ δύσκολο να προτείνει κατάλληλες, στρατηγικές και βιώσιμες λύσεις που μπορούν να υλοποιηθούν κόντρα στην δαιδαλώδη γραφειοκρατία και τις χρονοβόρες διαδικασίες του δημόσιου τομέα.
Η Ε.Ο.Ο. γύρισε πλέον σε νέα ελπιδοφόρα σελίδα, μακριά από άρρωστες συντεχνιακές αντιλήψεις. Το στοίχημα της νέας γενιάς δεν μπορεί και δεν πρέπει να πάει χαμένο.Πρέπει να χαράξουμε νέα οράματα, στόχους και προσδοκίες.
Σ’αυτήν την προσπάθεια επιβάλλεται να είστε δίπλα μας ουσιαστικά με την ενεργή συμμετοχή σας!
Με συναδελφικούς χαιρετισμούς
Αθανάσιος Α. Δεβλιώτης
Πρόεδρος της EOO»
Discussion about this post